Het was een vederlichte, haast zijdelingse, opmerking tijdens de Algemene Leden vergadering van de Nederlandse bierconsumentenvereniging PINT: de toekomst van het legendarische bokbierfestival is in nevelen gehuld. Hoewel PINT feitelijk niets met de organisatie van ’s lands oudste en grootste bierfestival te maken heeft is haar naam daar al decennia aan verbonden – en daar kon wel eens een eind aan komen. Hoe nu?!

Café Gollem
Het bokbierfestival (BBF) kent zijn oorsprong in 1978, toen enkele enthousiastelingen in het even legendarische hoofdstedelijke biercafé Gollem voor het eerst alle toen verkrijgbare bokbieren samenbrachten. Bedenk dat er nog slechts veertien brouwerijen waren, en dat de hoeveelheid bokbier op twee handen ruimschoots te tellen was. Nadat in 1980 PINT was opgericht ging de organisatie in haar handen over en groeide uit tot het meest bekende en aansprekende bierfestival van Nederland. Juist die groei maakte het op zeker moment noodzakelijk om een aparte stichting op te richten waarin de organisatie, en het inmiddels forse financiële risico dat ermee gepaard ging, werd ondergebracht. Om de consumentenverenging te vrijwaren van een niet te dragen financiële last een verstandige beslissing – de naam bleef er onlosmakelijk mee verbonden.

Keuring in 2014 van het Beste Bockbier – foto Derek Walsh

Hoe slim de beslissing was werd pijnlijk duidelijk toen in 2013 een fors bedrag werd ontvreemd uit de kluis van de Beurs van Berlage, sinds lang de vaste locatie van het BBF. Naar verluidt werd er € 139.000 gestolen en de diefstal is nooit opgehelderd. Sindsdien hebben de reserves van de Stichting zich nooit echt hersteld van de aderlating – zo werd in 2017 voor het eerst afgezien van de verkiezing van het Beste Bockbier van Nederland, volgens ingewijden omdat de verantwoordelijke stichting er geen geld voor vrij kon maken. Wel speelden er weer enkele folkbandjes – een kwestie van prioriteiten waarbij over de keuze veel valt te twisten, en het directe resultaat van de genoemde diefstal.

Verhouding met PINT
De vereniging PINT heeft dan wel niets meer te maken met de directe organisatie, de naam is er nog wel aan verbonden. In de afgelopen jaren verslechterde de communicatie tussen de vereniging en de stichting – zo heeft de vereniging al jaren geen bestuurslid in de organiserende stichting, ondanks het feit dat zij daarop statutair recht heeft. Dieptepunt is, zo werd op de ALV in Hengelo bekendgemaakt, dat de stichting niet aan haar verplichting voldoet om inzicht te geven in de boeken. De vereniging heeft dan weliswaar geen financieel risico, wel financierde zij de afgelopen twee edities (deels) voor – weer een veeg teken voor waar het de financiële gezondheid van de Stichting betreft. Daarbij werd het ooit eenvoudigweg zo afgesproken, en aan afspraken dien je je te houden.

Vorm en inhoud
Ik kan mij voorstellen dat de vereniging PINT zich zorgen maakt over deze ontwikkeling, temeer daar de vorm en inhoud van het BBF steeds verder af komen te staan van datgene waarvoor de vereniging zich sterk maakt. Zelf vraag ik mij al langer af of het wel verstandig is om een bierproeffestival te organiseren waarbij je forse glazen geserveerd krijgt – na drie ‘proefglaasjes’ ben je al aardig gemarineerd. Niet alleen ontneemt het je de lust om meerdere bieren te proeven, het past eenvoudigweg niet in het tijdsgewricht waarbij verstandige en matige consumptie voorop staat. Een ander punt waarin het BBF steeds meer tekortschiet is de informatievoorziening: vaak kreeg je als antwoord op je vraag iets meer over het betreffende bier te horen dat je maar even op Google moest kijken. Geweldig dat er elk jaar tientallen vrijwilligers aantraden, maar inhoudelijk voegde het niets toe. Alles waarvoor het festival ooit stond en waartoe het was opgericht leek steeds verder in het moeras weg te zakken.

Ongefilterde – troebele – toekomst
De toekomst van het BBF is ongewis. Voor het eerst in jaren is het niet terug te vinden op de agenda van de Beurs van Berlage – een veeg teken. De voorzitter van het uitvoerende comité Nico Lammers laat weten ‘geen tijd te hebben, en niet geïnteresseerd te zijn’ in het geven van enig commentaar. Rob Vos, jarenlang voorzitter van de

Ziet de Beurs van Berlage er zo uit in het laatste weekend van oktober?

Stichting, reageert wel op een mail met vragen maar meldt vooral dat hij geen voorzitter meer is en de vragen aan het nieuwe bestuur doorstuurt. Tot op heden hebben zij nog niet gereageerd.

Zou het dan zo zijn dat het Bokbierfestival in 2017 voor het laatst georganiseerd is? Op dat festival, de achtste lustrumeditie (waar aan het veertig jarig jubileum geen enkele aandacht is geschonken) mochten bezoekers voor het eerst geen zelf meegebrachte etenswaren nuttigen – en zij moesten hun klaptafels, -stoelen en strijkplanken (!) thuislaten. Op zich niet vreemd, want te vaak ontaardde het festival in een eclectisch rariteitenkabinet – en dan heb ik het niet over de bieren en hoe die getapt werden. Hoewel er vele positieve reacties op Facebook te vinden waren was het festival duidelijk minder druk bezocht dan in de hoogtijdagen, toen veertien- tot vijftienduizend geïnteresseerden zich meldden. Vooralsnog lijkt de 41^ste editie met stille trom en tot nader order uitgesteld te zijn.