Saison wordt wel gezien als de India Pale Ale van België. Niet zozeer omdat het bol staat van de buitenissige hop gift, maar omdat het een bierstijl is die enkele jaren geleden zo goed als uitgestorven was en nu weer hoogtij viert. Kleine, ambachtelijke, brouwerijen hebben er vrijwel allemaal een op het menu staan en zelfs Brand Brouwerijen liet het biertype optreden in de jaarlijkse wedstrijd voor thuisbrouwers. Saison: wat is het nu precies, en is het een seizoensbier?

Zo’n twee eeuwen geleden werden Henegouwen en Namen, de twee centraal-zuidelijke provincies van België, gedomineerd door zogenaamde ‘hoevebrouwerijen’. Dit waren relatief grote boerderijen die zowel landbouw als veeteelt bedreven en zo goed als zelfvoorzienend waren. Zij bakten hun eigen brood, maakten eigen kaas en brouwden hun eigen bier. In de zomer en de oogstperiode hadden zij grote groepen loonwerkers in dienst: daarbuiten konden zij met een beperkt aantal vaste krachten toe. De loonwerkers kregen naast hun loon ook kost en inwoning – en hier speelt Saison bier een prozaïsche rol.

Elk boerenbedrijf teelde gerst voor de brouwactiviteiten, tarwe voor het broodbakken. ’s Winters was er weinig werk te doen op het veld terwijl de temperatuur ideaal was voor de brouwerij. Men brouwde dan grote hoeveelheden bier met de bedoeling dat tot de volgende zomer goed te houden: het diende de loonwerkers als verfrissing tijdens de oogst op het veld. Destijds was een Saison laag alcoholisch, maximaal 4% per volume – een veldknecht kreeg er dagelijks tot wel vijf liter van verstrekt. De specifieke gist liet vrijwel geen suiker over en dat, in combinatie met grote hoeveelheden bitterhop, maakte het bier zeer lang houdbaar terwijl het verfrissend bleef. Het is hiermee het meest letterlijke seizoensbier en ideaal voor de komende zomermaanden.

Moderne Saisons hebben meer alcohol, tot wel 8% aan toe, en hebben soms kruidige tot peperige aroma’s. Kompaan’s ‘Thierry Sauvage’ of Oersoep’s ‘Sergeant Pepper’ zijn mooie voorbeelden, terwijl Amsterdams eigen Oedipus haar ‘Mannenliefde’ zelfs met citroengras en Szechuan peper verrijkt. De “Moeder aller Saisons” is evenwel klassiek Belgisch: ‘Saison Dupont’, van de gelijknamige brouwerij uit Tourpes, geldt wereldwijd als de standaard. Het hoeft niet te verbazen dat de brouwerij dan ook nog steeds een hoevebrouwerij is, inclusief bakkerij en kaasmakerij. Het is een bezoek waard.

SeizoensTip
Dupont vergast haar trouwe klanten elk nieuwjaar op wat we wel een ‘Imperial Saison’ kunnen noemen: een zwaardere uitvoering van het origineel. Haar ‘Avec les bons Vœux’ (‘met de beste wensen’) telt 9,5% alcohol en komt in flessen met champagnekurk. Traditioneel eet men hier paté de campagne bij, of beter: anguilles à l’escavèche (in azijn ingelegde paling).