Olga Lips woonde ruim veertig jaar geleden in het Zwitserse Basel en schreef dat zij daar in de winter warm, donker bier dronk. In bierhuizen en restaurants werd het au bain-marie op temperatuur gehouden. ‘In mijn herinnering was dat heerlijk als je van de kou naar binnen kwam en dat wat zoete, warme bier dronk, vergezeld door belegte Brötli (casinobrood met tartaar en ui, of gesmolten kaas en ui. Kent u dat?’

De traditie van warm bier is eeuwenoud. Collega biersommelier Henri Reuchlin (een bierige duizendpoot, die ondermeer een zeer onderhoudend blog schrijft op bierburo.nl) publiceerde er onlangs een artikel over in Bier! Magazine. Daarin kwam onder andere de oer-Hollandse traditie ‘koek en zopie’ aan bod.

Zopie heeft niets te maken met warme chocolade- of anijsmelk maar is traditioneel gebaseerd op donker bier. Het komt van zoopje, wat ‘slokje’ of ‘borreltje’ betekent. “Koek en zopie” werd, zeker in de negentiende eeuw, op het ijs verkocht. Niet alleen was het verwarmend tijdens en na het schaatsen: op het ijs was het feest. Er werd veel gezopen, flink gegokt en vrijelijk gehoereerd want het ijs viel namelijk onder land noch water. Zo was verkoop van alcohol op water of land streng gereguleerd –  maar de wet zei niets over drankverkoop op het ijs.

Voor brouwers en kasteleins was zopie een prima manier om van bier af te komen dat al wat ouder was en niet meer verkocht kon worden. Het werd gemengd met kruiden, suiker, eieren en rum: voedzaam en energierijk. De Elfstedentocht kon je er prima op uitrijden.

De traditie werd nieuw leven ingeblazen door de Amsterdamse brouwerij Troost: in alle drie vestigingen verkoopt men nu glühbier. Als basis gebruikt men het zelfgebrouwen bockbier (dat overigens nog prima geschikt is voor de verkoop). Het wordt gekookt met donkere rum, kruidnagel, kaneel, sinaasappel(schil), honing en bruine suiker. Gezeefd en wel mag het afkoelen. Een besteld glas glühbier wordt vervolgens met de melkopschuimer van de koffiemachine warm gemaakt. Het smaakt zoetig en rijk, is verwarmend en vertroostend na een winterse wandeling. Mevrouw Lips zal in Basel iets soortgelijks hebben genoten.

Zelf zopie maken
Breng een liter bier (bockbier of dubbel) tegen de kook en voeg een pijpje kaneel, twee kruidnagels en een eetlepel citroensap toe. Laat een half uurtje zacht sudderen.  Roer 125 gram bruine basterdsuiker los met twee eieren. Schenk onder voortdurend roeren het gezeefde bier bij – dat bindt zich. Voeg een deciliter rum toe en drink uw zopie warm.