Of ik een biertje wilde, vroeg mijn oma naar de bekende weg. Ze pakte een flesje uit de koelkast, spoelde een glas om en schonk in. Met een sissend geluid vormde zich kortstondig een schuimkraag die even snel weer verdween: mijn bier sloeg steendood.

Oma dacht dat het aan het bier lag, maar niets is minder waar. Ze bleek haar bierglazen met de rest van de vuile vaat af te wassen, in een kloek sopje. En juist dat kloeke sopje is de boosdoener, want er zijn een paar dingen waar bierschuim niet tegen kan: vettigheid en zeep. Als je net een plakje leverworst hebt genomen en daarna een slok bier neemt staan je lippen op het glas afgedrukt alsof je lippenstift draagt, en het schuim is in geen velden of wegen meer te bekennen. Vet doet het schuim knappen. Dat vet kun je met afwasmiddel verwijderen, maar dat laat zeepresten in het glas achter. Die versnellen op hun beurt het vrijkomen van koolzuur waardoor zich vooral grote, grove schuimbellen vormen die door hun grotere oppervlak sneller knappen. Het ziet er niet uit en smaakt nergens meer naar, van de regen in de drup.

Bierschuim bestaat uit eiwitten en koolzuur dat in gasvorm in het bier is opgelost. Als je het glas inschenkt worden de eiwitten omhooggestuwd door het vrijkomende koolzuurgas en hechten zich daar aan. Samen vormen ze een dichte schuimkraag die het resterende koolzuur zolang mogelijk vasthoudt. Als de belletjes knappen, verdwijnt de schuimkraag en verliest je bier al snel aan sprankeling: er lijkt geen leven meer in te zitten, het is dood geslagen.

Wat te doen met een dergelijk glas? De oplossing is simpel: neem een bak heet water, los daar soda in op en laat de glazen er enkele minuten in weken. Idealiter was je ze met een alleen daartoe bestemde borstel af – maar met handen en vingers gaat het ook prima. Het is zaak de glazen daarna heel goed met koud water na te spoelen zodat alle sodaresten verdwenen zijn – anders ben je terug bij af. In het vervolg spoel je bierglazen alleen met koud water, en droogt ze aan de lucht: zo houd je ze lang ‘bierschoon’.

Spoeltip
Moet je elk bierglas omspoelen, voordat je inschenkt? Het antwoord is nee: omspoelen doe je alleen om het glas te koelen. Bier dat je het liefst goed koud drinkt, zoals pils of witbier, drink je het best uit een koud, dus gespoeld, glas. Bockbier, dubbel of tripel drink je beter warmer, tussen de acht en twaalf graden, en dus uit een droog, warm glas.