In de tijd dat ik opgroeide was er pils, en vrijwel alleen pils. Eens per jaar kreeg je bokbier en dat werd tot in maart geschonken. Verder was er vooral pils en begonnen enkele Belgische bieren op te duiken in cafés – tijdens mijn eerste bijbaantje in de Horeca kwam er een oudere, bebaarde heer ons Duvel aanbieden en een bleue jongeman propageerde Palm. Punt is: ik ben opgegroeid met pils en drink het nog steeds erg graag.

Niet iedereen drinkt graag pils. Dat is prima: ook niet iedereen houdt van zuurkool, patat-frites of een bal gehakt.

Heineken, Zoeterwoude

Sommige mensen vinden pils maar stom: voornamelijk omdat ooit, toen het pilsener biertype net was uitgevonden, het in een ongekend tempo populair werd en veel biersoorten en de brouwerijen die deze maakten van de aardbodem heeft doen verdwijnen. Dat vinden veel mensen, ruim honderd jaar na dato, jammer en ze vinden het de schuld van pils. Ik ben het met hen niet eens: het lag aan de andere bieren, die eenvoudigweg niet goed genoeg meer waren. Daarentegen begrijp ik de romantische hang naar wat ooit was zeker: gaslicht in de straten en lantaarnopstekers hebben hun charme, al ligt het gevaar op de loer dat je ook nog steeds gelooft dat de wereld plat is en dat de zon om die pannenkoek draait.

In een recent blog zet Remco Lisman (briljant anagram en pseudoniem) de bijl in pils. Hoe vermakelijk ook, hij toont hiermee vooral aan hoe weinig we weten over bierbrouwen. Uiteindelijk komt hij tot de stelling dat ‘pils helemaal niet moeilijk te brouwen is’ en dat vooral in vergelijk met andere biersoorten. Deels heeft hij gelijk: het brouwproces verloopt vrijwel gelijk, ongeacht de bierstijl, en vertoont veel gelijkenis met het zetten van thee. Wat Remco echter in de wind slaat is het feit dat een brouwer die bier brouwt met ondergisting veel minder speelruimte heeft om fouten te corrigeren dan een collega die werkt met bovengisting. Sterker nog: de ‘bovengister’ valt, stevig gechargeerd, het best te vergelijken met Tante Til van de Familie Knots die, ‘met een kloddertje roze hier en een kloddertje roze daar’ voor elk probleem een oplossing had. Hiermee bedoel ik dat een extra handje kruiden, hop of een extra gistrondje brouwfouten herstellen kan, of – helaas vaker de praktijk – verdoezelen. En die ruimte heeft de ‘ondergister’ eenvoudigweg niet. Die kan zich geen foutje permitteren. Die kan niets corrigeren. Die doet het goed of fout – er is geen grijs. Die moet als een autist zijn kunstje keer op keer precies zó herhalen en is geen creatieve artiest.

Want dat is deel twee van het misverstand: pils is niet bedoeld om een rijke smaakvariëteit te bieden. Het smaakt zoals het smaakt, en met de hopvariëteit kun je een eigen signatuur maken – maar die ruimte blijft beperkt. Waar een ‘bovengister’ (opnieuw gechargeerd) met zo’n beetje elk brouwsel weg kan komen door te zeggen ‘dat het zo bedoeld is’ en daarmee de bierliefhebber de schuld voor zijn eigen onvermogen listig in de schoenen weet te schuiven is al ernstig genoeg. Ernstiger is dat sommige bierliefhebbers zijn gaan geloven in de inferioriteit van pilsener als biertype. Ik hoop dat ze uiteindelijk niet van de aarde afvallen.