Gisteren schreef ik over De Goede en De Stoute, een brouwerij die momenteel een crowdfundactie heeft en zich opwerpt als dé gastronomische brouwer van Nederland. Het verhaal begon op Facebook, bij de besloten groep Beer Geeks, en buiten mijn blog om gingen meerdere Beer Geeks op zoek naar meer informatie – en gingen los op de Facebook pagina van de brouwerij, die later op de zondagavond plots uit de lucht ging. Ja, ik zei het al eens: Beer Geeks hebben het hart op de goede plaats, en overduidelijk ook op de tong. 

Maar is daarmee het laatste woord gezegd? Nee, want hoewel er wel degelijk verkooppunten van Vuurzee, het momenteel enige bier van De Goede en De Stoute, blijken te zijn (ook al zijn sommigen dat pas sinds zondag 14 juli 2019 – ik verzin dit niet) – iets verder graven brengt toch wel zorgelijke zaken aan het licht. Nogmaals: ik ben geen brouwer en geen beleggingsadviseur, maar lees eens mee en denk dan nog eens na of je je geld in deze crowdfunding wilt steken.

Vergelijkend warenonderzoek
Daar ik niet dagelijks prospectussen van crowdfundacties lees, leek het mij wijs eens een vergelijkbaar verhaal ernaast te leggen. Dat werd het prospectus waarmee Brouwerij Frontaal in 2018 de markt opging en maar liefst € 800.000 ophaalde. Het prospectus van Frontaal kun je downloaden onderaan de pagina waar deze link naar verwijst – de originele Crowdaboutnow campagne.

Nog los van het waardevolle vergelijkingsmateriaal dat dit prospectus biedt, lijkt het ook een forse inspiratiebron voor gelijkgestemden te zijn. Sterker: het prospectus van De Goede en De Stoute (dat je kunt downloaden onderaan de pagina waarnaar deze link verwijst; de huidige Crowdaboutnow campagne) lijkt grotendeels op dat van Frontaal gebaseerd te zijn. Dat de inhoudsopgave grote overeenkomsten vertoont verbaast mij niet – een prospectus kent een vaste opbouw. Maar de Investerings samenvatting is identiek opgebouwd en volgt dezelfde 8 punten, in vrij vergelijkbare argumentatie en bewoording. Zeker ook de constructie van een STAK (stichting administratie kantoor) en de certificaten van aandelen is rechtstreeks vergelijkbaar met de constructie van Frontaal.

Is dit erg? Kun je over twisten: beter goed gejat dan slecht bedacht, dat weten we allemaal. Wel netjes dat in het prospectus van De Goede en De Stoute inmiddels de slogan die Frontaal destijds gebruikte (‘Brouw mee aan de toekomst van Frontaal’) is verwijderd – zie onderstaand plaatje, dat een oplettende lezer mij mailde: eerder meldde het prospectus nog dat je ‘mee kon brouwen aan de toekomst van De Goede en De Stoute’. 

Er zijn dus veel overeenkomsten, die geweten kunnen worden aan een standaard opbouw. Maar ook bepaalde grafieken lijken erg op elkaar: zie beneden de ‘waardebepaling en omzet’ en ‘aantal liters’ plaatjes en zoek de verschillen – die zitten in de cijfers, louter daar. Links steeds Frontaal, rechts De Goede & De Stoute.

• 

• 

• 

• 

Rijk Rekenarij
Daar zit misschien wel grootste probleem bij deze crowdfunding: bij nader inzien wordt al gauw duidelijk dat er hier iets niet klopt. Lees het prospectus zelf, en let op deze zaken:

• In de eerste zes maanden van 2019 heeft De Goede en De Stoute een omzet gerealiseerd van € 15.000 – men verwacht in heel 2019 € 85.000 te draaien. Bij de actie van Frontaal draaide de brouwerij € 650.000 omzet – beide bedrijven waarderen zichzelf op € 2.500.000. Van Frontaal zie ik de onderbouwing; van De Goede & De Stoute mis ik die ten ene male.
• Voor 2019 verwacht men een omzet van € 85.000, met een inkoopwaarde van € 30.000: een verhouding grofweg 3:1. Voor 2021 verwacht men een omzet van € 500.000 met een inkoopwaarde van € 125.000 – 4:1. En in 2023 denkt men € 1.250.000 miljoen om te zetten, met € 250.000 inkoopwaarde – een verhouding 5:1.
• Houdt het woord ‘inkoopwaarde’ vast: men denkt aan huisvestingskosten per jaar rond de € 7.500 kwijt te zijn, ofwel € 625 (zeshonderdvijfentwintig euro) per maand.  Moet ik uitleggen dat dit óf betekent dat zij, bij wijze van spreken, precies één vierkante meter bedrijfsruimte ergens huren, of produceren in een rijtjeshuis te Sellingen? Neen: men huurt ergens een garage en koopt letterlijk het bier ergens anders in.
• Geprognosticeerde kosten voor gas, water en licht in  een heel jaar: gemiddeld € 1.500. Een beetje brouwerij verstookt dit per maand, of twee weken.
• De uit te keren management fee moet binnen drie jaar € 120.000 bedragen – op een omzet van uiteindelijk € 1.250.000 in het vierde jaar een kloeke 10%. Geinig.
• Overigens: de winst en verlies rekening in het prospectus loopt tot en met 2023. Veel grafieken gaan echter maar tot 2021. Vreemd, onzorgvuldig, klunzig?

De grootste rijk rekenarij zit hem overigens in de omzet.
In 2019 verwacht men 11.000 flessen te produceren. De fles is 75 cl, dus het betreft  8.250 liter. De geraamde omzet is € 85.000, wat betekent dat men – als men de gehele productie verkoopt – dat doet aan € 10,30 per liter. Lijkt mij een droom van een verkoopprijs, zeker als daar een inkoop van € 30.000 tegenover staat: € 3,64 per liter. Gemakshalve laat ik de ongetwijfeld peperdure fles en handgeschilderde etiketten (not) even buiten beschouwing.

Een fles bier van 75 cl. verkopen voor € 7,50 (ook de omzet- en productieontwikkeling in de volgende jaren volgt bovenstaande rekenarij) is uiterst riant, zeker als je in aanmerking neemt dat dit nog exclusief 21% BTW is. Men verkoopt uitsluitend aan fine-dining en haute cuisine outlets, en members. Knappe prijs. Ik zou het overigens nooit betalen.
Aan distributiekosten denkt men in 2021 € 3.500 kwijt te zijn, op een productie van 500 hectoliter. Dat is 50.000 liter: aan distributie denk men dus € 0,07 per liter kwijt te zijn (€ 0,0525 per fles). Hilarisch: ik denk dat dit de stroomkosten van de deurbel zijn, telkens als iemand een fles komt ophalen.

Samenvattend: nog los van de irreële omzetverwachting (van € 15.000 halverwege 2019 naar € 1.250.000 in 2023), waarbij de grootste groei uit het buitenland moet komen, zitten er veel discutabele cijfers in het rekenwerk. In 2023 mikt men op een omzet van 1.200 hectoliter bier – 120.000 liter, ofwel 160.000 flessen. Ik zou willen dat de betere restaurants, waarop De Goede & De Stoute zich richt, zo’n volume zou verkopen in Europa – zeker voor die prijs, want een fles zal dan voor de gast zeker meer dan € 35 kosten.
Op mij komt het geheel over als rijk rekenarij – maar zoals gezegd, ik ben geen beleggingsadviseur, Zie dit dus niet als een negatief investeringsadvies, maar denk wel zelf goed na en reken dit alles zelf eens na.

Wat koop je nu eigenlijk?
Goede vraag: niet een aandeel in een brouwerij, want de gehele winst- en verliesrekening wijst in alles op een huurbrouwerij. De 200 liter installatie die men wil kopen wil, is louter voor de limited editions en de ‘productontwikkeling’. Je koopt een deel in een huurbrouwerij die tamelijk duur bier elders inkoopt en dat voor veel meer dan de hoofdprijs denkt door te kunnen verkopen aan de betere restaurants.
Je koopt een aandeel in een gedurfd plan om, zonder enige serieuze eigen investering, een stel gewiekste ondernemers op gang te helpen waarbij je in het beste geval 6% dividend na drie jaar tegemoet kunt zien (in de eerste twee jaar wordt winst geheel geherinvesteerd). Gaat het fout, krijg je minimaal 3,5% van je inleg terug – dit kan ook het maximale zijn. Lees het prospectus en overige documenten maar eens. Ik laat deze kans lopen en als ik al investeer in een bierige crowdfundactie, dan liever in één met echte eigen ketels. Maar ja, ik ben dus geen beleggingsadviseur….Wel denk ik nu te weten waar de naam vandaan komt: die verwijst niet naar een brouwerij, maar naar Een Idee.