OHIM – Hoeveel brouwerijen kan een stad hebben?

Het is een opmerkelijke gedachte: Amsterdam, de hoofdstad van Nederland, heeft nooit echt een belangrijke rol gespeeld in de brouwgeschiedenis. Dat wil zeggen: natuurlijk was de stad veruit de grootste Nederlandse bierproducent in de middeleeuwen, maar het bier dat in de stad gemaakt werd ging grotendeels weg en werd verstuurd via de Verenigde Oost-Indische Compagnie – de lokale bevolking dronk bier uit Hamburg, Rotterdam en Deventer, om maar enkele varianten te noemen. Zelfs op zijn hoogtepunt heeft Amsterdam niet meer dan 23 actieve brouwerijen binnen de stadsgrenzen gehad. Hoe is dat landschap vandaag de dag?

image-4576785Eind maart schreef Parool journalist Lex Boon een artikel waarin staat dat Amsterdam wel eens vijf miljoen liter bier in 2017 kan produceren. Zijn veronderstelling is gebaseerd op de gedachte dat Amsterdam vandaag  ongeveer negen brouwerijen telt, en tegen het einde van 2017 twaalf kan tellen. Maar hoewel hij zegt dat dit volume een druppel op een gloeiende plaat is in vergelijking met de productie van de stad toen Heineken nog actief was (de Stadhouderskade produceerde ongeveer 65 miljoen liter), geloof ik dat hij twee andere vitale feiten over het hoofd ziet. In de eerste plaats gaat hij niet in op de brouwerijen die geen eigen ketels bezitten, en ten tweede houdt hij geen rekening met de opkomst van brouwcafés, de nieuwe trend.

Ik geloof dat het brouwcafé ‘ding’ heel goed het volgende fenomeen in Bierland kan zijn. Lokaler wordt het niet en hoe relevant kan je zijn: het brouwcafé is het ideale business model als het goed en verstandig wordt uitgevoerd. Het kan de ‘leefbaarheid’ van een gebied uit zichzelf vergroten, het speelt in de samenleving een bindende rol en daarmee kan het een gevoel van veiligheid en welzijn vergroten. Bovendien, bij het aanbieden van een beetje extra naast de eigen brouwsels verandert het al snel in uw lokale Beerhalla. Maar genoeg gespeculeerd – oh nee, laat me voorspellen dat in 2020 Amsterdam tien brouwcafés zal tellen. Hiertoe reken ik niet de proeflokalen van bestaande of nieuwe brouwerijen, zoals De Prael of ’t Ij: Ik bedoel tien Troost-achtige locaties.

Maar dan is er het onthutsende feit dat Amsterdam vandaag beschikt over 45 (vijfenveertig) brouwerijen binnen haar grenzen, als je de brouwerijhuurders meetelt! Brouwerijhuurders zijn bier bedrijven die geen eigen hardware hebben, zoals Jopen toen het begon, of Corsendonck voordat zij Brasserie Du Bocq kochten. Dat is tien procent van de totale lijst van Nederlandse brouwerijen zoals die nu wordt geschat, en dat is zonder precedent. Opvallende feiten zijn dat

  • 00116802Minder dan een kwart van alle Amsterdamse brouwerijen hebben daadwerkelijk ketels (zelfs als je Breugem mee telt, die is in Zaandijk gevestigd, maar heeft het postadres in Amsterdam)
  • Dat is het dubbele van het landelijk gemiddelde, waar het bijna 50-50% tussen warm en koud is
  • Ongeveer tien procent van het totaal is niet actief: ofwel in de planningsfase, of slechts een idee
  • Meer dan de helft van hen zijn minder dan twee jaar oud

9bcc9b4e-375e-44a5-9e92-17ab7014c6baKan de stad dit behappen? Is dit niet een belachelijk aantal brouwerijen? Ik zeg nee, het is niet te veel. Met een bevolking van 821,702 in 2015 komt het neer op een brouwerij per 18.250 mensen – veel minder dan bij de 1.515 cafés, waar we een bar per 540 inwoners hebben . Vandaar mijn brouwcafé voorspelling.

Maar waar ik het meeste van verwacht is de wederopstanding van de Van Vollenhoven bieren. Deze, ooit de grootste en misschien wel meest prestigieuze brouwerij van Amsterdam (en dus Nederland) zal opnieuw brouwen. Dat wil zeggen: haar bieren zullen opnieuw worden gebrouwen, met name de legendarische Stout, en de nieuwe brouwers zullen enige creativiteit op ons loslaten. Stay tuned. U heeft gevraagd om meer bier – je gaat het krijgen!

3 Comments
  • Ab vd meeren
    juli 11, 2016

    Het Vollenhoven stout is al een paar jaar geleden gebrouwen door de helaas te vroeg overleden Guus Rooijen vd Schans brouwerij in Uithoorn.De gekroonde valk io(zoals op de foto) is een voor mij onbekende in de bierwereld ze reageren ook totaal niet op mijn mails!!

    • Rick Kempen
      juli 11, 2016

      Beste Ab –

      De brouwerij in oprichting die de Van Vollenhoven bieren weer gaat brouwen vind je hier: http://www.vanvollenhovenbieren.amsterdam/ Ik weet niet of je naar hen e-mailde, maar ik zal je boodschap in elk geval aan hen doorgeven. Eind dit jaar zou een en ander draaiend moeten zijn!

  • Lex
    februari 8, 2017

    Ha Rick, ik zie dit nu pas. Beetje laat dus, maar toch nog even twee aanvullingen over de rekenscom van vorig jaar:

    – de brouwerijen die geen eigen ketels hebben heb ik bewust buiten beschouwing gelaten: de rekensom ging namelijk om bier dat binnen de stadsgrenzen wordt gebrouwen. De hectoliters die Amsterdamse brouwerijhuurders bijvoorbeeld elders brouwen zijn zijn dan ook niet meegenomen, net zoals de hectoliters die Oedipus is België brouwt. De ruimte die Troost heeft in de ketels voor huurders is dan ook wel weer meegenomen.

    – en met de opkomst van brouwcafés heb ik wel rekening gehouden, maar wel alleen diegene waar vorig jaar al concrete plannen voor waren. Zoals Van Vollenhove…ehhh Poesiat & Kater (en daar zullen er voor 2020 inderdaad nog wel een paar bijkomen!)

    Zie je snel! Groet!

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *