Het is een opmerkelijke gedachte: Amsterdam, de hoofdstad van Nederland, heeft nooit echt een belangrijke rol gespeeld in de brouwgeschiedenis. Dat wil zeggen: natuurlijk was de stad veruit de grootste Nederlandse bierproducent in de middeleeuwen, maar het bier dat in de stad gemaakt werd ging grotendeels weg en werd verstuurd via de Verenigde Oost-Indische Compagnie – de lokale bevolking dronk bier uit Hamburg, Rotterdam en Deventer, om maar enkele varianten te noemen. Zelfs op zijn hoogtepunt heeft Amsterdam niet meer dan 23 actieve brouwerijen binnen de stadsgrenzen gehad. Hoe is dat landschap vandaag de dag?

Eind maart schreef Parool journalist Lex Boon een artikel waarin staat dat Amsterdam wel eens vijf miljoen liter bier in 2017 kan produceren. Zijn veronderstelling is gebaseerd op de gedachte dat Amsterdam vandaag  ongeveer negen brouwerijen telt, en tegen het einde van 2017 twaalf kan tellen. Maar hoewel hij zegt dat dit volume een druppel op een gloeiende plaat is in vergelijking met de productie van de stad toen Heineken nog actief was (de Stadhouderskade produceerde ongeveer 65 miljoen liter), geloof ik dat hij twee andere vitale feiten over het hoofd ziet. In de eerste plaats gaat hij niet in op de brouwerijen die geen eigen ketels bezitten, en ten tweede houdt hij geen rekening met de opkomst van brouwcafés, de nieuwe trend.

Ik geloof dat het brouwcafé ‘ding’ heel goed het volgende fenomeen in Bierland kan zijn. Lokaler wordt het niet en hoe relevant kan je zijn: het brouwcafé is het ideale business model als het goed en verstandig wordt uitgevoerd. Het kan de ‘leefbaarheid’ van een gebied uit zichzelf vergroten, het speelt in de samenleving een bindende rol en daarmee kan het een gevoel van veiligheid en welzijn vergroten. Bovendien, bij het aanbieden van een beetje extra naast de eigen brouwsels verandert het al snel in uw lokale Beerhalla. Maar genoeg gespeculeerd – oh nee, laat me voorspellen dat in 2020 Amsterdam tien brouwcafés zal tellen. Hiertoe reken ik niet de proeflokalen van bestaande of nieuwe brouwerijen, zoals De Prael of ’t Ij: Ik bedoel tien Troost-achtige locaties.

Maar dan is er het onthutsende feit dat Amsterdam vandaag beschikt over 45 (vijfenveertig) brouwerijen binnen haar grenzen, als je de brouwerijhuurders meetelt! Brouwerijhuurders zijn bier bedrijven die geen eigen hardware hebben, zoals Jopen toen het begon, of Corsendonck voordat zij Brasserie Du Bocq kochten. Dat is tien procent van de totale lijst van Nederlandse brouwerijen zoals die nu wordt geschat, en dat is zonder precedent. Opvallende feiten zijn dat

• Minder dan een kwart van alle Amsterdamse brouwerijen hebben daadwerkelijk ketels (zelfs als je Breugem mee telt, die is in Zaandijk gevestigd, maar heeft het postadres in Amsterdam)
• Dat is het dubbele van het landelijk gemiddelde, waar het bijna 50-50% tussen warm en koud is
• Ongeveer tien procent van het totaal is niet actief: ofwel in de planningsfase, of slechts een idee
• Meer dan de helft van hen zijn minder dan twee jaar oud

Kan de stad dit behappen? Is dit niet een belachelijk aantal brouwerijen? Ik zeg nee, het is niet te veel. Met een bevolking van 821,702 in 2015 komt het neer op een brouwerij per 18.250 mensen – veel minder dan bij de 1.515 cafés, waar we een bar per 540 inwoners hebben . Vandaar mijn brouwcafé voorspelling.

Maar waar ik het meeste van verwacht is de wederopstanding van de Van Vollenhoven bieren. Deze, ooit de grootste en misschien wel meest prestigieuze brouwerij van Amsterdam (en dus Nederland) zal opnieuw brouwen. Dat wil zeggen: haar bieren zullen opnieuw worden gebrouwen, met name de legendarische Stout, en de nieuwe brouwers zullen enige creativiteit op ons loslaten. Stay tuned. U heeft gevraagd om meer bier – je gaat het krijgen!