Na 178 jaar (in totaal) is er een eind gekomen aan een tijdperk: Anchor Brewing Company – de ‘moeder van alle craft brouwerijen’ – heeft besloten al haar activiteiten te staken. Eigenaar Sapporo Breweries heeft geprobeerd de brouwerij te verkopen of alsnog rendabel te maken en heeft daarin gefaald. Of er nog een doorstart komt is koffiedik kijken. Persoonlijk bewaar ik misschien wel de warmste herinneringen van al mijn mooie biermomenten aan deze legendarische brouwerij. Het voelt alsof mijn hart met een nijptang uit mijn borstkas is getrokken.

Mooie herinneringen

Ik kan de foto nergens meer vinden, maar bij mijn eerste bezoek aan San Francisco kuste ik de brouwketel. Ik moest er een traantje bij laten: na tien jaar het merk in Nederland en Europa aan de liefhebbers te hebben gebracht, was ik eindelijk in het Mekka van het craft beer. Gehuild werd er nog meer, die dag: ik mocht met Phil Longenecker, hoofd operaties, mee naar de lagerkelder en dronk er onder andere Liberty Ale uit de lagertank. Dat begon met een proefglaasje, waarna we elkaar aankeken, naar het proeflokaal renden en twee pintglazen grepen. Het is lang onrustig gebleven in die lagerkelder aan Mariposa Street. Het was een zeldzaam emotionele ervaring.

Andere hoogtepunten zijn bierdiners in Europa, begeleid met Anchor bier en brouwerijmedewerkers zoals John Dannerbeck en Belle Wang. Met meesterbrouwer Mark Carpenter rondleidingen bij de jeneverstokerijen in Schiedam doen, om de ontwikkeling van Genevieve te ondersteunen (een jenever, gestookt in Anchor Distilling). En met hem in Finland Sahti drinken op tal van boerderijen en bij mensen thuis, om research te doen dat nergens toe leidde, maar zeer gezellig was. Voor mij is Anchor een absolute top-drie brouwerij aller tijden, en de foto van de brouwzaal hangt niet alleen in het kantoor van Bier&cO, maar ook bij mij thuis aan de muur.

De geschiedenis

Je kent de verhalen. Ten tijde van de Gold Rush komt de Duitse brouwer Gottlieb Brekle in San Francisco aan en nadat hij het Amerikaans staatsburgerschap in 1854 heeft verkregen, gaat hij aan de slag. Voor 3500 dollar koopt hij een oude bier- en biljartsaloon die hij tot brouwerij verbouwt. Hij noemt de brouwerij American Brewery. 25 Jaar later wordt de naam veranderd in Anchor Brewing. De brouwerij overleeft aardbevingen, uitslaande branden, de drooglegging én wisselt een aantal keer van eigenaar en locatie. Als de brouwerij in 1965 op de rand van het faillissement staat, besluit de jonge, net aan Stanford afgestudeerde, Fritz Maytag de brouwerij te redden om zijn favoriete Anchor Steam bier veilig te stellen. Voor een paar duizend dollar koopt hij de aandelen van de noodlijdende brouwerij en verhuist de brouwerij naar een voormalige koffiebranderij. Het beroemde Steam Beer wordt geperfectioneerd en al snel brengt Fritz nieuwe ‘moderne klassiekers’ uit: Anchor Porter, de gerstewijn Old Foghorn en Liberty Ale, dat algemeen wordt gezien als de eerste moderne IPA. Daarmee is Anchor de eerste microbrouwerij of craft beer brouwerij van Amerika – craft voordat het woord überhaupt gebruikt werd. De Moeder aller Craft brouwerijen, dus. Wereldwijd.

Voor Bier&cO (en mijzelf) is Anchor Brewing Company meer dan een brouwerij of een zakenpartner. De samenwerking met de brouwerij is een van de belangrijkste mijlpalen uit ons bestaan gebleken. Door in het jaar 2000 voor het eerst bier van de brouwerij naar Europa te halen, plaveiden wij mede de weg voor wat we nu kennen als ‘de bierrevolutie’ in Europa. De brouwerij – en met name het Anchor Steam Beer en Anchor Liberty Ale – vormde voor hedendaagse biergrootheden als Steve Grossman (Sierra Nevada) en Greg Koch (Stone Brewing) de inspiratie zelf een brouwerij te starten. Al die bieren samen inspireerden weer talloze liefhebbers in Europa: de consument herontdekte smaakrijk bier, en duizenden kleine brouwerijen werden hier opgestart. Het bierlandschap werd er onherkenbaar door veranderd.

Wat ging er mis?

My two cents: mismanagement van de eigenaren na Maytag, en zeker de laatste jaren, een gebrek aan investeringen en daadkracht. Zoals elke kleinschalige brouwerij (op het hoogtepunt brouwde Anchor 125.000 hectoliter per jaar) heeft Covid, de recente inflatie en kostprijsstijgingen een zware wissel op de bedrijfsvoering getrokken. Maar de ‘ellende’ begin in 2010, toen Fritz Maytag de brouwerij verkocht aan de oprichters van Skyy Vodka.

De nieuwe eigenaren wilden groei, iets dat Maytag nooit interesseerde. Als je groot bent geworden door klein te blijven: blijf klein. Als je groot bent geworden door klassieke bieren te brouwen: blijf focussen op die klassiekers. Maar er werd een IPA toegevoegd, een sour zelfs, met Meyer citroenen. Heel San Franciscan, maar niet ‘in your face’ genoeg voor de hardcore bierdrinkers en volstrekt onherkenbaar voor de traditionele Anchor fans. Die laatsten kregen ook steeds minder aandacht en vervreemdden van het merk. Fout een: iets willen zijn dat je niet bent. Moeder aller craft beer brouwerijen worden met Steam en Liberty – dan moet je niet ook opeens hip and happening willen zijn. Het maakte van Anchor een merk dat probeerde iedereen te plezieren, en daarmee niemand meer tot échte fan kon rekenen. Een relevant merk heeft overtuigde liefhebbers én haters: de slechtste plek, qua marktpositionering, is in het midden. Daar gebeurt namelijk helemaal niets.

In 2017 verkopen de voormalige distillateurs Anchor aan Sapporo Breweries. Dat weet zich er uiteindelijk geen raad mee, en laat de marketeers los op het klassieke etiket. Dat – fout 2 – wordt omgevormd tot een, op z’n best, non-descript ‘kijk mij eens craft zijn’ label. Hoon is het deel van de marketeers, vanuit de gehele bierwereld. Het moedigt het moederbedrijf niet aan eens fors te investeren in hardware en sales, en dan ontstaat een neerwaartse spiraal die de onvermijdelijke sluiting tot gevolg heeft. Het is het eind van een tijdperk.

De herinnering en de moraal

Voor mij blijft Anchor Brewing Company, de bieren die ze maakten en de mensen die het merk maakten, een onlosmakelijk deel van mijn zijn. Die herinneringen koester ik, en ik zal er nog wel wat Anchors op drinken. Raise your Anchor, en doorrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr.

De moraal, de les die andere brouwerijen trekken kunnen: blijf wie je bent. Blijf klein als dat tot je DNA behoort, en laat je niet verleiden iets anders te willen zijn dan dat je bent. Probeer het niet iedereen naar de zin te maken, maar kies je consument zorgvuldig en plezier deze blijvend. Het is daarmee geen gemakkelijke weg die je kiest, maar uiteindelijk wel de meest kansrijke.