TGIF – Bier innovatie: hoe een dode zwaluw nog geen lente maakt

Even leek het erop dat grote(re) Nederlandse brouwerijen de smaak te pakken hadden gekregen, geïnspireerd door hun kleinere, artisanale vakbroeders. Brand pakte al enkele jaren terug uit met de thuisbrouwwedstrijd, een mooie samenwerking met bierconsumentenvereniging Pint die je overigens in de uitingen eromheen amper meer terugziet. Heineken lanceerde H41, een gistexperiment waarmee een dappere poging wordt gedaan een nieuwe categorie te creëren (Wild Lager) en vroeg met Extra Vers aandacht voor betere bewaring en verzorging van bier. Amstel bracht Ongefilterd Pils uit: bier zoals de brouwers het drinken. Bavaria nam een belang in De Molen en kocht Belgisch bier erfgoed – met de wens daarmee stevig los te gaan. Even leek het erop dat grote(re) Nederlandse brouwerijen de smaak te pakken hadden gekregen, maar een dode zwaluw blijkt nog geen lente te maken.

Amstel Ongefilterd is een smaakverrijking, dat blijf ik vinden, hoezeer ik het ook betreur dat ze niet echt de stoute schoenen hebben aangetrokken en het product ongepasteuriseerd op de markt hebben gebracht. Zo drinken de brouwers het namelijk écht zelf! En ja, dat scheelt in THT, maar Extra Vers moet ook na dertig dagen uit het schap worden gehaald, dus zo ingewikkeld kan dat niet zijn. Kortom, een gemiste kans, en weer een bewijs dat je dit soort dingen niet alleen aan de afdeling marketing moet overlaten.

Brand lanceerde precies hetzelfde: Brand Ongefilterd, zoals de brouwers het drinken. Het is een letterlijke kopie van Amstel, tot en met de reclame aan toe. Onbegrijpelijke keuze, want men leek een goed plan te hebben gemaakt: Brand ‘innoveert’ met andere stijlen dan pils, Heineken is de masterclass qua experimenten en de Vrienden van Amstel doen stoere dingen met hun gewone pils.

Opmerkelijk is dat zowel Amstel als Brand een ongefilterd pils bieden waarbij ze iets toe lijken te voegen. Ze filteren eiwitten en gisresten niet weg, maar tot mijn stomme verbazing zijn beide bieren zwaarder in alcohol! Brand en Amstel zijn normaal 5% alcohol per volume – beide ongefilterde varianten zijn 5,2% alc./vol. En dat is vreemd, want alcohol filter je niet uit bier. Hoe zit dat dan?

Een aanwijzing biedt Peter Klosse, smaakprofessor, die bij de lancering van Brand Ongefilterd aangenaam verrast was door het ‘filmende mondgevoel’, iets dat je bij pilseners niet gauw ervaart. Dat filmende kan volgens hem slechts deels verklaard worden door de gist- en eiwitresten die bij Ongefilterd achterblijven, en wijst eerder op meer suikers – dus meer mout. En dat sluit weer naadloos aan bij het hogere alcoholpercentage van zowel Brand als Amstel Ongefilterd: die 0,2% meer alcohol komt omdat er bij deze bieren op een hoger stamwort wordt gebrouwen. Volgens de Persvoorlichting van Heineken is de gefilterde versie 11,6ᴼ Plato en Ongefilterd 11.8ᴼ Plato.

Is dit erg? Nee, helemaal niet – alleen is het dus niet zo dat dit hetzelfde bier, maar dan ongefilterd is….wel hetzelfde recept, maar met meer alcohol. Waarom moet daar omheen gedraaid worden?

Is het erg dat de volgende bierinnovatie zo veel op een 1 april grap lijkt, dat ik met angst en beven de dag van  morgen afwacht? Zou Hertog Jan dan bekend maken dat Bastaard Radler een gebbetje was? 100% Gebrouwen Radler  – wat een gezwets is dat? “Het geheim van een goede Radler zit ‘m in de balans tussen bitter en zoet. Precies daarom hebben we onze Hertog Jan Bastaard volledig gebrouwen”, zo zwatelt de website. Een Radler is gewoon gebrouwen pils, aangelengd met limonade. Een goede Radler (Heer, vergeef de afdeling marketing deze contradictio in terminis) kun je niet volledig brouwen, of het is in zijn geheel een maltdrank waaraan geen vruchtensap te pas komt – in het geval van deze Bastaard overigens Gember&Citroen of Appel&Citroengras. De smaakjesfabriek in Naarden zal met deze Bastaard goede zaken doen, vrees ik. En ik heb medelijden met Gerard van den Broek, die tussen het mooie vatenprogramma met zijn grandioze Hertog Jan Grand Prestige door dit soort gedachtenkronkels van een waanzinnige marketeer in elkaar moet sleutelen.

Godzijdank wonen we niet in Amerika: naast de bekende Amstel Light (3,5% alcohol, 5 gram koolhydraten, 95 calorieën en 18 IBU) experimenteert men aldaar met Amstel Xlight: met slechts 90 calorieën, 2 gram koolhydraten, 4 (!) IBU heeft het toch 4,2% alcohol. Of er überhaupt mout aan dit product te pas komt vertelt het verhaal niet – maar geïnnoveerd wordt er.

Geef mijn portie toch maar aan Fikkie.

5 Comments
  • Ilja
    maart 31, 2017

    Goed stuk weer Rick! Over de HJ Radler vraag ik me af: kun je een limonade niet brouwen? En de meeste ‘natuurlijke smaakstoffen’ worden ook met behulp van gist gefabriceerd, dus.. gebrouwen?
    Wat is de definitie van brouwen?

    • Rick Kempen
      maart 31, 2017

      Dag Ilja, dank voor je compliment!
      Brouwen is een woord dat ‘; bereiden’ betekent, maar vrijwel alleen met bier wordt geassocieerd.

      In het hele bierbereidingsproces is, technisch, alleen het koken van de wordt en het daaraan toevoegen van hop en/of kruiden, het deel dat echt brouwen heet – in een brouwketel. Maïschen doe je in een aïschketel, filteren in een filterkuip, enzovoort.

      Limonade brouw je dus niet!

  • T0n
    maart 31, 2017

    Gemberbier en rootbeer zijn toch ook ‘gebrouwen’ frisdrank?

    • Rick Kempen
      maart 31, 2017

      Klopt T0n,

      Maar dat is iets anders dan deze Radler-bastaards.

  • Toon vd reek
    maart 31, 2017

    In de bierverordering staat dat “bier is een drank die ontstaat uit de alcoholische vergisting van wort. De wort moet uit minimaal 60% bestaan uit granen. Radler is dus geen bier en zeker de alcoholvrije niet. Maar zolang de bieraccijns hoger is dan de limonadeaccijns wordt dit toegelaten. Is eigenlijk een rechtszaak waardig. Bovendien vindt onze regering dat het past in het alcoholmatiging beleid.

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *