Opeens gaat het snel. Brouwerijen vallen om of trekken de stekker eruit. Horecabedrijven sluiten de deuren, de bierverkopen in de retail vallen terug. Tot overmaat van ramp is bier verworden tot wapen: waar het duizenden jaren mensen verbond en samenbracht, wordt het nu misbruikt door de Christelijke Taliban. Droeve tijden in Bierland, kortom.

Je kunt de tel plots niet bijhouden. Waar in, en vlak na, de covid lockdowns het nog enorm leek mee te vallen met het aantal slachtoffers in Nederland, Bierland lezen we nu wekelijks over bedrijfsbeëindigingen. Al dan niet uit eigener beweging. Het Tilburgse KraftBier werd in mei failliet verklaard – er was een jaar daarvoor nog drie ton opgehaald middels crowdfunding. Bierbrouwerij De Uddelaer staat te koop en heeft voorlopig de deuren gesloten. Het faillisement van Brouwerij De Leckere baarde nog wel het meeste opzien: een inmiddels lang gevestigde brouwerij, met biologische bieren en een ultra-duurzame bedrijfsvoering, weet het ook niet meer vol te houden. Restaurants, soms net beplakt met een Michelin ster, sluiten de deuren. En nu is ook De Bierbrigadier, een toonaangevende bierwinkel in Eindhoven, te koop gezet. Eigenaar Casper Pennings ziet er geen toekomst meer in, en er bestaat een grote kans dat ook het aan zijn brein ontsproten Bier & Big festival (en aanverwante festivals zoals The Dark Arts) niet een nieuwe editie zal beleven.

Hoezeer bier ook in de schijnwerpers staat, het blijkt maar weer dat een gezonde economische bedrijfsvoering geen vanzelfsprekendheid is, voor brouwers en wederverkopers. Ik sta verbaasd als ik soms liefhebbers met een tasje de winkel zie verlaten waarin nog geen twee handenvol aan bier zit, dat wel bijna € 200 heeft gekost. Wie denkt dat de verkoper daar rijk van wordt heeft het mis, en dat geldt voor de groothandelaar en brouwer ook. Bier is een relatief betaalbare luxe voor de consument, met flinterdunne marges voor iedereen die daarvoor in de keten zit. Dit is geen klaagzang: dit is de realiteit. Massa is kassa, anders gezegd. Daarbij helpen alle kleine beetjes: wie het belangrijk vindt dat kleine, onafhankelijke en meest lokale (bier)ondernemers bestaan en bestaan blijven, koopt dus zoveel mogelijk alleen van hen. En dat betekent dat je minder consumeert, maar beter. Terug naar bier: het betekent ‘niet gieten maar genieten’. Voor wie dat niet belangrijk is, blijft gieten. Iedere consument heeft gelijk, kiest met de portemonnee en krijgt uiteindelijk de bieren en het bierlandschap dat hij verdient. Net zoals dat voor kaas, kleding, groenten en brood geldt.

Ik maak niks, behalve mooie dingen mee. Maar ook ik ben consument en maak mijn eigen keuzes. Met grote vrees kijk ik nu naar Nederland, Bierland: de reeds lang voorspelde shake-out lijkt nu echt begonnen. Het is de perfect storm: bedrijven zien alle kosten stijgen, net zoals de consument. Die laatste kan elke euro maar een keer uitgeven: begrijpelijk dat er minder vaak voor duurdere, lokale en/of biologische producten wordt gekozen. Van die veranderende keuze voelen brouwers en gespecialiseerde bierverkopers de pijn nu dubbel. Ik hoop dat de rookwolken snel optrekken en het aantal slachtoffers beperkt zal zijn – maar ik vrees, met grote vreze.

Ook Big Beer krijgt klappen. Niet alleen vallen wereldwijd de verkopen van industrieel pils terug, ’s werelds grootste bierfabriek krijgt ongekende klappen. Vooropgesteld: ik vind AB InBev een vreselijk bedrijf, dat noch om wat ze maakt, noch om de mensen die dat maken, een zier geeft. Er werken gepassioneerde liefhebbers, dat zeker, maar ik zou niet in hun schoenen willen staan.
Toch kijk ook ik met stijgende verbazing en wanhoop naar wat de Christelijke Taliban aan het aanrichten is. De boycot van Bud Light, vanwege het lieve gebaar om transgender Dylan Mulvaney een aantal gepersonaliseerd blikjes te geven om te vieren dat ze een jaar vrouw was, richt een bloedbad aan. De ultra-conservatieve Amerikaanse Moedjahedien moraalridders hebben het bier in de ban gedaan, en dat heeft een koersverlies van meer dan twintig miljard dollar opgeleverd. 20% Van de beurswaarde verdampte. In mei werd een kwart minder Bud Light verkocht, en het bier dreigt de positie van ‘grootste individuele biermerk’ op de Amerikaanse markt te verliezen. Ongekend….

Ik vind het niet erg dat gearomatiseerd kraanwater minder wordt verkocht. Van mij hoeft het bier er niet te zijn. Maar dat het om deze reden een nosedive maakt: nee, dat is gruwelijk. En let op: ook in Nederland smeult de Christelijke Taliban. Lees maar waarvan Beer Geek Ferry Wijnhoven ondersteboven raakte…

Bier verbindt en verbroedert al duizenden jaren lang mensen met mensen. Bier staat aan de basis van onze beschaving. Ageer tegen de Christelijke Taliban, tegen de Amerikaanse Moedjahedien. En voor wie lokale, kleinschalige en onafhankelijke brouwerijen belangrijk zijn: kies nog bewuster dan je al deed. Als je zelfs zo ver wilt gaan om nu een six pack Bud Light te kopen en dat demonstratief op te drinken, dan ben je voor mij een grote.