Tien jaar bier in Nederland – drie hoogtepunten uit 2007. #1: de introductie van India Pale Ale

Tien jaar geleden was Nederland op biergebied volmaakt onvergelijkbaar met de situatie nu. Nederland telde nog niet eens 100 brouwerijen – nu, in 2017, zijn het er bijna 500. Veel, heel veel van de gepassioneerde bierliefhebbers van vandaag wisten in 2007 nog niet eens dat ander bier dan pils überhaupt bestond en het overgrote deel van hen mocht overigens helemaal nog geen bier drinken. Kortom: in tien jaar tijd is er enorm veel gebeurd, en is het Nederlandse bierlandschap wezenlijk veranderd en verbeterd. Reden om mijn eigen top-drie van belangrijke gebeurtenissen van dat jaar eens op een rij te zetten: in drie delen blog ik over ‘Tien jaar bier in Nederland – drie hoogtepunten uit 2007 die gevierd mogen worden’. 2007 Is namelijk, in retrospectief, een keerpunt en belangrijk jaar geweest voor Nederland, Bierland. Vandaag deel 1: de introductie van India Pale Ale.

IJf Blokker (l) interviewt Frans de Groen van Anderson Valley Brewing

Op de Horecava, de jaarlijkse beurs voor alles dat de horecaondernemer maar nodig kan hebben, werd voor de derde keer het ‘Proeven met Proost Plein’ gepresenteerd. Dit ‘bierplein’, waarop een ruime twintig – meest internationale – brouwerijen van ander bier dan pils zich presenteerden, was een initiatief van RAI Langfords en Bier&cO. Bier&cO is natuurlijk mijn werkgever, en al sinds medio jaren tachtig van de vorige eeuw dé importeur van mooie bieren in Nederland. RAI Langfords was een uitgever die destijds onder andere het vakblad ‘Proost’ uitgaf, een lijfblad voor de ‘natte’ horeca. Directeur Ron Brokking van RAI Langfords zag de meerwaarde van ‘speciale bieren’ voor zijn doelgroep en zette zich met hart, ziel en zijn team in om dit goed onder de aandacht te brengen.

Het Proostplein trok veel belangstelling, en tijdens de editie van 2007 presenteerde Bier&cO er voor het eerst een stand met zogeheten ‘Craft beers’ uit de Verenigde Staten. Naast de klassieke bieren van Anchor Brewing Company, waar de Amerikaanse bierrevolutie mee begonnen is en die al craft was voordat dit woord gebruikt werd, presenteerden wij bieren van Flying Dog, Left Hand en Great Divide. Kleine, authentieke brouwerijen uit Colorado, en in hun portfolio een serie Iepaa’s van formaat. Snake Dog en Titan brachten we, maar ook de ‘double IPA’ Hercules van Great Divide: 9,1% alcohol en genoeg hop om een mammoet mee om te leggen. De bieren maakten indruk.

Evenwel was de indruk die deze bieren maakten er een van verwondering en scepsis. Menigeen die ervan proefde had tijdelijk moeite met het knipperen met beide ogen tegelijk. De hopexplosie was ongekend en in het beste geval mompelde een proever ‘interessant zeg’, gevolgd door een vraag als ‘maar denken jullie dit bier echt te gaan verkòpen’?!

Hans Glandorf proost!

Men zei het niet met zoveel woorden, maar Bier&cO werd destijds collectief voor gek verklaard.
Zelfs Hans Glandorf, de legendarische (oud) voorzitter van de Alliantie van Bier Tapperijen, die – voor die tijd vrij uniek – al redelijk bekend was met Amerikaanse bieren zoals deze India Pale Ale interpretaties, viel stil van Titan en Hercules. (Wie Hans kent: een periode van meer dan twee minuten waarin hij niet opgewonden en breed gesticulerend iets over bier zegt duidt erop dat hij slaapt. Hercules deed hem ruim vier minuten louter met de lippen smakken en met de ogen rollen. Daarna explodeerde hij van enthousiasme, gesticuleerde zodanig dat hij opsteeg en klapwiekte de RAI uit.) India Pale Ale: men zag het als een bierrariteit, een aberratie van dolgedraaide brouwers desnoods, maar niet als een commercieel haalbaar noch houdbaar product. Dat malle Bier&cO, met z’n malle bieren!

En kijk nu eens om u heen.

Zelfs Café Het Pleintje in Glanerbrug heeft twee Iepaa’s op de kaart, er is vrijwel geen Nederlandse brouwerij meer die er niet minstens één brouwt (veel brouwers hebben een trits aan IPA-varianten in de aanbieding) en de stijl speelt al tweemaal de hoofdrol in de hobbybrouwerswedstrijd van Brand en PINT. India Pale Ale was het bier waardoor Nederland kennis maakte met de creatieve innovatiedrang van Amerikaanse (kleinschalige) brouwers, ook bekend als de bierrevolutie. Met het naar Nederland (en Europa) halen van deze Amerikaanse revolutionaire bieren hielp Bier&cO duizenden consumenten en brouwers te inspireren ook eens iets anders dan pils te proeven, en vervolgens te brouwen. Ik durf de stelling aan dat als Iepaa niet in 2007 in Nederland zou zijn gelanceerd, ons bierlandschap nu nog steeds een grotendeels comateuze aanblik zou bieden. Op het ‘Proeven met Proost Plein’ van 2007 is een forse stap vooruit gezet met de Europese, en dus ook de Nederlandse, bierrevolutie. We plukken er vandaag de dag ruimschoots de vruchten van.

In deel twee van ‘Tien jaar bier in Nederland – drie hoogtepunten uit 2007 die gevierd mogen worden’, dat volgende week verschijnt, staat ‘De introductie van de Smart Phone’ centraal. Deel drie is gewijd aan wat misschien wel het belangrijkste hoogtepunt van 2007 was: ‘Minder TRAmmelant in Bierland’.

4 Comments
  • Hopbier
    juni 21, 2017

    Lijkt een leuk verhaal, maar van de nu 485 brouwerijen zijn er maar 243 echte brouwerijen (waar bier gebrouwen wordt) en 242 huurbrouwers (ook wel etikettenplakkers of bierhandelaren genoemd).
    Lyrisch doen over uitzonderlijk hoge alcoholgehaltes en hopbitterheid hoort ook niet bij een IPA. Die naam staat voor India Pale Ale. Het bier werd destijds in Engeland gebrouwen om verscheept te worden naar de Engelsen in India. Om de lange reis per schip te kunnen doorstaan werd het recept van het gangbare bier, zoals dat in Engeland gedronken werd, wat aangepast. Het kreeg dan iets meer alcohol. Het Engelse bier had misschien 3-4 vol. % en de IPA wellicht 4-5 %.
    ‘double IPA’ Hercules van Great Divide: 9,1% alcohol zou dan kunnen kloppen: er zit ca. 2 maal zoveel alcohol in als een oorspronkelijke IPA.
    Ook werd meer hop gebruikt, dat als conserveringsmiddel in bier werkt.
    Maar de hoge bitterheid dat het bier zo kreeg was aan het eind van de zeereis al ver gedaald. De in India gedronken IPA zal een “normale” bitterheid gehad hebben.
    En een black IPA zoals nu wel eens gebrouwen wordt is een contradictio in terminis. Wikipedia geeft voorbeelden als: “vloeibaar ijs”, “vierkante cirkel”.
    De P in IPA staat voor pale, wat bleek of lichtgekleurd betekend.

    • Rick Kempen
      juni 21, 2017

      Beste Hans –

      Dank voor je bijdrage. Echter, huurbrouwers botweg vergelijken met etikettenplakkers of bierhandelaren, is onterecht. Het feit dat je eigen recepten in andermans ketels brouwt is naar mijn mening eerder verstandig optimaliseren van productiecapaciteit. Etikettenplakkers brouwen niets zelf maar kopen blanco flesjes – en ik werk voor een bierhandel, bepaald geen huurbrouwer.
      Verder dank ik je voor je interessante commentaar.

    • Dennis de ware Etiketplakker
      juni 22, 2017

      Wat een mooi verhaal Hopbier!

      IPA dat werd naar India verscheept! Whoah! Dat wil ik nog wel eens proeven. Of een Cascadian Dark Ale afkraken als zijnde Black IPA. Deze man heeft verstand van IPA’s!

      Biertip: Lees eens een bierboek over Engels brouwen of google eens iets over de geschiedenis IPA voor u weer een weeldig interessant bericht op internet plaatst.

  • Peter Herpertz
    juni 21, 2017

    Met Rick eens; bedenk namelijk ook dat een wereldberoemde brouwer als bijvoorbeeld Mikkel ook tot diezelfde categorie hoort. Ik prefereer zelf de naam ‘Gypsy Brewer’ ….en de meeste Gypsy Brewers starten na enige jaren toch ook hun eigen brouwerij….

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *